Các bệnh viêm phụ khoa đang dần trở thành căn bệnh phổ biến, không chỉ ở các chị em đã lập gia đình hoặc đã có quan hệ tình dục mà ngay cả những người chưa lập gia đình cũng có khả năng bị mắc phải. Nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời thì nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm là rất cao.
Nội dung
1. Bệnh viêm phụ khoa là gì?
Viêm phụ khoa là tình trạng cơ quan sinh dục của phụ nữ như âm đạo, các phần phụ và vùng xung quanh bị vi khuẩn, nấm… xâm nhập gây viêm nhiễm. Đây là bệnh lý chủ yếu xảy ra ở những người đã quan hệ tình dục, nhất là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Thế nhưng, nếu không biết cách chăm sóc vùng kín cẩn thận, thì nguy cơ mắc bệnh cũng có thể xảy ra dù chưa từng quan hệ.
2. Những dấu hiệu viêm phụ khoa mà bạn cần biết
Biểu hiện của bệnh viêm nhiễm phụ khoa thường khá mờ nhạt, vì thế không ít chị em chủ quan để đến khi bệnh tiến triển nặng và bắt đầu xuất hiện các biến chứng nguy hại thì mới tìm cách chạy chữa. Do đó, để phát hiện sớm và điều trị viêm phụ khoa kịp thời, bạn hãy tham khảo một số dấu hiệu dưới đây:
Ngứa vùng kín: Khi mắc phải các bệnh lý viêm nhiễm, vùng kín thường xuất hiện cảm giác ngứa ngáy, bứt rứt khó chịu. Trường hợp này có thể là do một số loại vi khuẩn như Vaginosis, Trichomonas… xâm nhập vào âm đạo hoặc bị kích ứng với dung dịch vệ sinh, sữa tắm.
Tiểu buốt, thường xuyên buồn tiểu: Cơ quan sinh dục của nữ có cấu tạo gần với đường tiết niệu. Chính vì thế, nếu bị viêm nhiễm vùng kín sẽ dẫn đến tình trạng đi tiểu nhiều lần, đau buốt khi đi tiểu, tiểu không tự chủ.
Đau, rát khi quan hệ tình dục: Bệnh viêm phụ khoa thường gây ra cảm giác đau rát và khô khi quan hệ cho nhiều chị em. Bên cạnh đó, dấu hiệu này cũng xuất hiện trong một số bệnh lý nghiêm trọng như u nang buồng trứng, mang thai ngoài tử cung, u xơ tử cung…
Khí hư bất thường, có mùi hôi khó chịu: Ở người bình thường, khí hư có màu trắng trong, dai như lòng trắng trứng và không có mùi. Tuy nhiên, nếu quan sát thấy khí hư xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: dịch có màu xanh, vàng hoặc trắng đục, dạng vón cục, mùi hôi tanh… thì có thể bạn đang gặp phải vấn đề viêm phụ khoa.
Âm đạo bị xuất huyết: Đây là tình trạng chảy máu ở âm đạo dù chưa đến chu kỳ kinh nguyệt, thường xảy ra sau khi quan hệ. Hiện tượng này có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm như: Polyp cổ tử cung, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung… Việc dùng thuốc tránh thai không đúng cách cũng làm mất cân bằng độ pH và suy giảm nội tiết tố, từ đó gây xuất huyết âm đạo.
3. Nguyên nhân khiến bạn bị viêm nhiễm vùng kín
Các bệnh viêm phụ khoa xảy ra do rất nhiều nguyên nhân, phổ biến nhất là do cách vệ sinh vùng kín không đúng đã tạo điều kiện để vi khuẩn tấn công làm nhiễm trùng âm hộ – âm đạo. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phụ khoa bao gồm:
- Quan hệ tình dục không an toàn, bị nhiễm khuẩn, virus lây qua đường tình dục.
- Thói quen sinh hoạt không hợp lý như sử dụng giấy vệ sinh có mùi thơm, dùng xịt âm đạo hoặc khử mùi âm đạo, mặc quần ẩm hoặc bó sát.
- Thường xuyên thụt rửa âm đạo.
- Sử dụng dụng cụ tử cung để ngừa thai.
- Dị ứng với xà phòng, chất diệt tinh trùng.
4. Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa phổ biến hiện nay
4.1. Viêm âm đạo
Viêm âm đạo là tình trạng âm đạo bị viêm hoặc nhiễm trùng dẫn đến tiết dịch, ngứa và viêm. Tùy thuộc vào mỗi yếu tố gây viêm âm đạo mà triệu chứng sẽ có sự khác biệt:
Do vi khuẩn: Triệu chứng thường gặp là khí hư có màu trắng hoặc xám, mùi hôi tanh khó chịu. Những dấu hiệu này sẽ trở nên nặng hơn sau khi quan hệ tình dục.
Do Chlamydia: Bệnh lý này có thể làm xuất hiện tình trạng khí hư bất thường, có mùi lạ hoặc viêm đường tiểu gây tiểu đau, đi kèm mủ, buồn tiểu liên tục. Khi mắc viêm âm đạo do Chlamydia thì nguy cơ viêm nhiễm ống dẫn trứng, vô sinh, hiếm muộn là rất cao.
Do trùng roi: Bệnh do trùng roi Trichomonas gây ra khiến khí hư xuất hiện màu xanh hoặc vàng, thường có mùi hôi, ngứa và đau ở vùng kín, đau buốt khi đi tiểu. Một số chị em còn có cảm giác khó chịu ở bụng dưới và đau âm đạo khi giao hợp.
Do nấm men: Đây là một loại nấm thuộc họ Candida có sẵn trong âm đạo, gây viêm âm đạo khi môi trường bên trong bị mất cân bằng. Triệu chứng phổ biến của bệnh là ngứa ngáy vùng kín, dịch có màu đục, thể đặc, đôi lúc có mùi nhẹ.
4.2. Viêm cổ tử cung
Cổ tử cung đóng vai trò như một rào cản nhằm ngăn vi khuẩn xâm nhập vào tử cung. Tuy vậy, khi vị trí này bị viêm nhiễm sẽ là môi trường thuận lợi để các yếu tố gây nhiễm trùng đi vào sâu bên trong. Từ đó, không chỉ dẫn đến nhiều bệnh lý viêm phụ khoa khác mà còn ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của phụ nữ.
Để phát hiện và điều trị bệnh từ sớm, bạn có thể nhận biết qua các dấu hiệu sau: dịch tiết âm đạo nhiều hơn bình thường, cảm giác đau khi quan hệ (có thể kèm máu), xuất huyết ngoài chu kỳ kinh nguyệt.
4.3. Viêm phần phụ
Viêm phần phụ là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vòi trứng (vòi tử cung), buồng trứng, dây chằng rộng, thường khởi phát từ vòi trứng sau đó lan ra xung quanh. Đây là hệ quả của việc quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, các biến chứng sinh đẻ như nạo phá thai, nạo sót rau…
Nếu không được điều trị dứt điểm và kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang viêm phần phụ mãn tính với hàng loạt biến chứng nguy hiểm: Tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung, vô sinh, viêm âm đạo, âm hộ, thậm chí là ung thư cổ tử cung.
4.4. Viêm vùng chậu (PID)
Một trong số các bệnh phụ khoa dễ lây lan trong kỳ kinh nguyệt là viêm vùng chậu, thường xảy ra ở các cơ quan đường sinh dục trên như tử cung, ống dẫn trứng… Triệu chứng của bệnh viêm phụ khoa này bao gồm đau bụng dưới và vùng chậu, sốt, đau đầu, đau khi quan hệ và tiết dịch âm đạo bất thường.
4.5. Viêm nội mạc tử cung
Viêm nội mạc tử cung thường do các loại nhiễm trùng có trong bệnh lây truyền qua đường tình dục (STls), chẳng hạn như Chlamydia và lậu; bệnh lao; hỗn hợp vi khuẩn âm đạo gây ra. Bệnh có triệu chứng chung là đau bụng dữ dội trước và trong khi hành kinh, buốt rát khi quan hệ tình dục hoặc lúc đi tiểu; kèm theo đó là cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón…
Tình trạng này để kéo dài có thể trở thành bệnh viêm nhiễm phụ khoa mãn tính với biểu hiện chính là đau bụng dưới, chảy máu tử cung, rối loạn kinh nguyệt.
5. Viêm phụ khoa dai dẳng, kéo dài, chữa như thế nào?
5.1. Vệ sinh vùng kín đúng cách
Nếu biết cách vệ sinh vùng kín đúng sẽ góp phần giảm các triệu chứng do bệnh viêm phụ khoa gây ra hiệu quả. Một số lưu ý mà chị em cần biết khi vệ sinh bộ phận này gồm:
- Vệ sinh âm hộ hàng ngày, sau mỗi lần đi tiểu – tiện (thực hiện nhiều hơn vào chu kỳ kinh nguyệt), trước và sau khi giao hợp.
- Sử dụng nước sạch (nước ấm, dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH cân bằng,…). Bên cạnh đó, không nên dùng xà bông, dung dịch tẩy rửa mạnh, có hương thơm.
- Không tự thụt rửa sâu bên trong âm đạo.
- Lau khô bằng khăn sạch sau khi vệ sinh, lau từ trước ra sau để tránh nguy cơ nhiễm trùng ngược.
5.2. Trị viêm phụ khoa bằng thuốc
Tùy theo mỗi yếu tố gây bệnh mà loại thuốc được chỉ định chữa viêm phụ khoa sẽ khác nhau:
Viêm âm đạo do vi khuẩn: Thuốc gel metronidazole (Flagyl) hay kem bôi metronidazole (MetroGel) hoặc kem clindamycin (Cleocin) sẽ được bác sĩ kê toa nhằm giảm nấm ngứa, vi khuẩn.
Trichomonas: Đối với loại bệnh viêm nhiễm phụ khoa này, bác sĩ có thể kê toa thuốc metronidazole (Flagyl) hoặc tinidazole (Tindamax) cho người bệnh.
Nhiễm trùng nấm men: Kem chống nấm không kê đơn hoặc thuốc đạn, chẳng hạn như miconazole (Monistat 1), clotrimazole (Gyne-Lotrimin), butoconazole (Femstat 3) hoặc tioconazole (Vagistat-1) là những toa thuốc được chỉ định điều trị nấm.
Việc điều trị bằng thuốc Tây tuy có ưu điểm là tiện lợi và tiết kiệm về mặt chi phí. Tuy nhiên, nhiều trường hợp sử dụng thuốc không kê đơn trong thời gian dài nhưng các triệu chứng viêm âm đạo vẫn không khỏi. Thêm vào đó, một số người tự ý mua thuốc về sử dụng mà không qua thăm khám bác sĩ chẳng những không thể khắc phục được triệu chứng, mà còn dẫn đến sự chậm trễ trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
5.3. Các bài thuốc dân gian
Phương pháp này thường được các chị em nghĩ tới mỗi khi phát hiện dấu hiệu bất thường tại vùng kín. Theo đó, những nguyên liệu thảo dược Đông y, dân gian như lá trầu không, lá húng quế, lá chè xanh, kinh giới, bách lý hương… sẽ được đem đi sơ chế và rửa sạch; sau đó đun sôi và chắt lấy nước để rửa vùng kín.
Mặc dù cách chữa viêm phụ khoa này có giá thành rẻ, dễ tìm kiếm nguyên liệu. Tuy nhiên, chúng chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm các tình trạng khi bệnh còn ở mức độ nhẹ, khó chữa triệt để nếu bệnh đã tiến triển ở mức độ nặng.
5.4. Phương pháp xâm lấn
Các liệu pháp xâm lấn bao gồm đốt điện, áp lạnh, dao cao tần, ánh sáng xanh thường được khuyên dùng để điều trị viêm phụ khoa đã chuyển sang giai đoạn nặng. Khi áp dụng phương pháp này tình trạng phần nào giảm bớt, tuy vậy có thể làm tổn thương niêm mạc tử cung, để lại sẹo cứng ở cổ tử cung, mất cân bằng độ pH tự nhiên của âm đạo… gây khó khăn cho việc thụ thai và sinh con. Ngoài ra, chi phí điều trị khá cao nên bệnh nhân rất khó tiếp cận.
6. Cách phòng ngừa bệnh viêm nhiễm phụ khoa
Sau đây là một số điều mà các chị em nên lưu ý để phòng tránh bệnh hiệu quả:
6.1 Bổ sung Probiotics
Probiotics là sinh vật sống có lợi cho hệ tiêu hóa, đồng thời còn có hiệu quả tích cực trong việc chữa viêm phụ khoa nhờ tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, duy trì sự cân bằng pH trong âm đạo và chống viêm nhiễm. Bạn có thể bổ sung Probiotics cho cơ thể bằng cách tăng cường thực phẩm giàu Probiotics như sữa chua, dưa cải bắp, kim chi, nấm sữa Kefir… vào bữa ăn hàng ngày.
6.2 Tránh những loại thực phẩm có hại
Lượng thức ăn mà bạn nạp vào cơ thể có ảnh hưởng nhất định tới sức khỏe vùng nhạy cảm. Do đó, khi mắc phải các bệnh viêm phụ khoa bạn cần tránh những loại thực phẩm sau:
- Hành, thịt đỏ, hải sản có thể khiến âm đạo bị nóng, ẩm, gây ngứa.
- Thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ hay đồ ngọt cũng làm tăng nguy cơ viêm vùng kín.
- Không nên dung nạp cà phê hay đồ uống có cồn quá nhiều vì chúng là “thủ phạm” làm giảm chất bôi trơn ở âm đạo. Lúc này, âm đạo bị mất cân bằng độ ẩm khiến các tác nhân gây bệnh viêm nhiễm phụ khoa dễ dàng xâm nhập và phát triển.
6.3 Thay đổi thói quen sinh hoạt
Theo nghiên cứu, căng thẳng kéo dài là một trong những nguyên nhân gây viêm nhiễm vùng kín. Vì vậy, để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh phụ khoa, chị em nên hạn chế các yếu tố căng thẳng, stress bằng cách:
- Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya.
- Rèn luyện sức khỏe bằng các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội…
- Thư giãn tinh thần bằng việc nghe nhạc, đọc sách.
6.4 Sử dụng quần lót phù hợp
Tránh mặc đồ lót được làm từ chất liệu lụa, ren, da, polyester hay các loại quần lót có dây, quần lót ôm sát… dùng trong thời gian dài có thể gây kích ứng các mô mềm, làm nấm men phát triển.
Bên cạnh đó, mồ hôi tích tụ trong quần lót cũng là yếu tố khiến vi khuẩn sinh sôi, làm vùng kín bốc mùi. Do đó, bạn nên đảm bảo thay đổi quần lót hàng ngày hoặc nhiều hơn 2 lần/ngày nếu ra mồ hôi nhiều.
Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của người phụ nữ. Do đó, khi có dấu hiệu viêm phụ khoa cần đến ngay các cơ sở y tế để kiểm tra, từ đó xác định nguyên nhân gây bệnh và có phương hướng chữa trị, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
