Những cách trị nám như bôi thuốc, laser, đắp mặt nạ thiên nhiên hay sử dụng viên uống trị nám là những phương pháp phổ biến được nhiều chị em truyền tai nhau thực hiện. Song không phải ai cũng biết áp dụng đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất. Hãy cùng Angela Gold hướng dẫn bạn chăm sóc da mặt bị nám an toàn trong bài viết sau.
Nội dung
1. Điểm danh 5 cách trị nám da
Nám da là tình trạng phổ biến ở phụ nữ với biểu hiện đặc trưng là các đốm, mảng có màu nâu, xám nâu hoặc thâm vàng trên da, kích thước to hơn đồi mồi hoặc tàn nhang. Mặc dù không nguy hiểm nhưng nám da ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, khiến phái đẹp mất tự tin khi giao tiếp. Nhằm giúp chị em lấy lại làn da sáng đẹp rạng rỡ, các chuyên gia đã gợi ý TOP 5 cách trị nám phổ biến hiện nay, bao gồm:
1.1. Dùng thuốc bôi trị nám chuyên dụng
Các bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng thuốc bôi trị nám chứa một số thành phần sau:
Hydroquinone
Hydroquinone là hoạt chất được dùng để điều trị các bệnh tăng sắc tố như tàn nhang, nám má, sạm da. Mặc dù có tác dụng giảm sắc tố, làm mờ đốm nám, song Hydroquinone không làm mất sắc tố vĩnh viễn, hiệu quả đạt được chỉ duy trì từ 1 – 4 tháng.
Trường hợp sử dụng Hydroquinone cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh dùng quá liều (>5%) và điều trị lâu dài. Vì Hydroquinone tiềm ẩn nhiều rủi ro như viêm da tiếp xúc dị ứng, khô da, tăng sắc tố sau viêm. Ở cấp độ nặng, Hydroquinone khiến da trở thành màu nâu xám hoặc thậm chí là ung thư.
Ngoài ra, cần lưu ý không bôi thuốc ở vùng da gần mắt, vết thương hở, cháy nắng, da nhiễm khuẩn. Hydroquinone cũng nhạy cảm với tia UV nên trong quá trình sử dụng, cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khung giờ 10h – 16h để bảo vệ da.
Axit Retinoic
Axit Retinoic (hay còn gọi là Vitamin A) là một dạng dẫn xuất của Retinoid, được đưa vào cơ thể thông qua dạng bôi hoặc đường uống, có tác dụng ức chế men Tyrosinase (đóng vai trò tổng hợp Melanin dưới lớp biểu bì), từ đó giảm hình thành sắc tố Melanin, hỗ trợ cải thiện nám da.
Axit Retinoic tương đối an toàn khi sử dụng ở nồng độ 0,05 – 0,1%. Tác dụng phụ phổ biến của thuốc là da kích ứng, ngứa và mẩn đỏ. Tuy vậy, các phản ứng phụ bắt đầu giảm dần nếu điều trị kéo dài. Hiệu quả trị nám của Tretinoin khá chậm (có thể trên 20 tuần), đòi hỏi chị em cần kiên trì sử dụng.
Axit Azelaic
Đối với trường hợp nám da do tăng sắc tố sau viêm hoặc mụn trứng cá, bác sĩ chỉ định bạn dùng thuốc bôi chứa Axit Azelaic. Cơ chế hoạt động của Axit Azelaic là tác động lên enzyme Tyrosinase, giảm tổng hợp sắc tố Melanin, từ đó giúp làm mờ các mảng nám, tạo cảm giác da sáng và đều màu.
Nhiều nghiên cứu cho thấy khi kết hợp cùng 0,05% Tretinoin hoặc 15 – 20% Axit Glycolic, Axit Azelaic sẽ giúp làm sáng da nhanh chóng và rõ rệt hơn. Tuy nhiên tác dụng phụ của Axit Azelaic có thể kể đến ngứa da, đỏ da, phát ban nhẹ và bỏng rát. Do vậy, cần lưu ý bôi thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa những phản ứng nguy hại cho da.
Axit Kojic
Axit Kojic hoạt động bằng cách ức chế sản xuất enzyme Tyrosinase tự do, giảm sản xuất sắc tố Melanin và cải thiện tình trạng nám da. Khi sử dụng thuốc bôi chứa Axit Kojic, chị em cần tuân theo nguyên tắc kê toa của bác sĩ, sử dụng đúng liều lượng (1 – 4%), đúng thời gian điều trị. Tránh lạm dụng thuốc vì Axit Kojic có thể gây viêm da tiếp xúc và ban đỏ.
1.2. Sử dụng thuốc uống trị nám kê đơn
Axit Retinoic
Axit Retinoic khi được bổ sung qua đường uống có tác dụng ức chế enzyme Tyrosinase, từ đó giảm hình thành sắc tố Melanin, cải thiện nám da.
Trường hợp sử dụng thuốc uống trị nám chứa Axit Retinoic, cần tuân theo nguyên tắc kê toa của bác sĩ vì thuốc gây ra tác dụng phụ như dị tật thai nhi, khô môi, bong tróc da và rụng tóc. Đối với phụ nữ có thai và cho con bú, những người mắc bệnh giảm bạch cầu, tăng mỡ máu, rối loạn chức năng gan, thận và suy giáp, không nên sử dụng thuốc để ngăn ngừa những nguy hại cho sức khỏe.
Vitamin C
Vitamin C (hay còn gọi là Axit Ascorbic) là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có vai trò tăng sản xuất Collagen, cải thiện độ đàn hồi và giảm sắc tố Melanin, cho cảm giác da căng sáng và đều màu.
Một số người vì mong muốn làm đẹp da, chống nám da đã sử dụng Vitamin C liều cao (1.000mg) trong thời gian dài (2-3 tháng). Hậu quả là mắc chứng rối loạn tiêu hóa (nóng rát dạ dày, tiêu chảy), thừa sắt, giảm độ bền của hồng cầu. Chưa kể, lạm dụng Vitamin C còn gây viêm loét dạ dày, mất ngủ, tổn thương thận và tăng huyết áp, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng. Do đó, để tránh những biến chứng và tác dụng phụ bạn nên tham khảo trước ý kiến của chuyên gia.
Axit Tranexamic
Thuốc uống trị nám kê đơn được sử dụng phổ biến hiện nay là Axit Tranexamic. Đây là một loại axit có tác dụng giảm sản xuất prostaglandins (tiền thân của enzyme Tyrosinase, hoạt chất có liên quan tới tăng sắc tố da). Ở nồng độ thấp, Axit Tranexamic được chứng minh có hiệu quả và an toàn trong điều trị nám da.
Axit Tranexamic chỉ được dùng khi bạn tham khảo ý kiến của chuyên gia về liều lượng cụ thể. Bởi thuốc gây ra tác dụng phụ không mong muốn như buồn nôn, tiêu chảy, ngất xỉu, ho ra máu, đau cơ, dấu hiệu của đột quỵ (yếu một bên cơ thể, lú lẫn, nói lắp), giảm thị lực. Nếu bất kỳ phản ứng phụ nào kéo dài hoặc trầm trọng hơn, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
L-Cystine
Cơ chế hoạt động của L-Cystine là phản ứng với Dopaquinone sản sinh ra Cystinyldop. Cystinyldop kích thích quá trình chuyển hóa ở da, đào thải sắc tố Melanin ra bên ngoài, từ đó làm mờ sạm nám, cải thiện vùng da không đều màu. L-Cystine chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và cho con bú, người mắc bệnh suy thận nặng, suy yếu chức năng gan.
1.3. Điều trị chuyên sâu
Nhằm cải thiện nám da, lấy lại nhan sắc rạng ngời cho phái đẹp, nhiều công nghệ điều trị nám chuyên sâu được ra đời. Dưới đây là một số kỹ thuật trị nám phổ biến:
Lột da hóa học
Lột da hóa học (Chemical peelings) là phương pháp trị liệu các vấn đề da như rối loạn sắc tố, mụn, sẹo thâm, lão hóa… Cơ sở khoa học của liệu pháp là sử dụng các nhóm axit hữu cơ như Alpha Hydroxy Axit (AHA) như Axit Citric, Axit Glycolic, Axit Lactic…hoặc Beta Hydroxy Axit (BHA) như Axit Salicylic, nhằm tiêu hủy tế bào chết, kích thích tái tạo lớp da mới sáng đẹp tự nhiên.
Theo chuyên gia, lột da hóa học là một “con dao hai lưỡi”. Nếu thực hiện tại cơ sở không uy tín, đội ngũ kỹ thuật viên thiếu chuyên nghiệp, liệu pháp này sẽ để lại những hệ lụy khôn lường. Ở cấp độ nhẹ thì da kích ứng, viêm đỏ, khô và bong tróc. Ở cấp độ nặng thì nhiễm trùng, tạo sẹo, da mỏng đỏ – lộ chỉ máu hoặc tăng sắc tố sau viêm.
Bên cạnh đó, không phải ai cũng có thể thực hiện cách trị nám da này. Vì thay da hóa học cần chỉ định đúng loại da, đúng trường hợp để đạt được hiệu quả tốt nhất, hạn chế những rủi ro, biến chứng và tác dụng phụ. Do vậy, trước khi lột da hóa học, bạn nên gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và đưa ra phương án điều trị thích hợp nhất.
Chiếu tia laser
Cơ chế hoạt động của liệu pháp laser là sử dụng một xung ánh sáng để loại bỏ lớp da trên cùng, giảm sắc tố Melanin trên các vùng da được điều trị, qua đó cải thiện hiệu quả nám da.
Chiếu tia laser không phải là phương pháp áp dụng cho tất cả mọi người. Vì tia laser tiềm ẩn nhiều rủi ro như da đổi màu, nhiễm trùng, đôi khi tạo sẹo hoặc đốm trắng (do tia laser tác động quá sâu vào da). Nếu áp dụng sai bước sóng, laser khiến da tổn thương, mỏng yếu, dễ bắt nắng và tái sạm nám sau điều trị. Do vậy, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn liệu đây có phải là cách trị nám da tốt nhất không.
Ngoài ra, liệu pháp laser còn tốn kém về chi phí (4,000 – 6,000 đô la Mỹ cho một lần điều trị), song hiệu quả khá hạn chế do tia laser chỉ giải quyết Melanin hiện diện sẵn trên da, không thể trị tận gốc.
Điều trị siêu mài mòn da
Điều trị siêu mài mòn là kỹ thuật sử dụng thiết bị có gắn tinh thể thạch anh hoặc mũi kim cương để lấy đi tế bào chết trên da, kích thích sản sinh tế bào mới và sợi Collagen, cho cảm giác da sáng mịn và mờ sạm nám.
Trước khi thực hiện liệu pháp siêu mài mòn, bạn cần tham khảo ý kiến của chuyên gia. Vì đây là phương pháp thâm nhập sâu vào bên trong nên sau khi trị liệu, da thường khô và bong tróc, có dấu hiệu mưng mủ, tiết dịch lỏng và đau rát khi chạm vào.
1.4. Cách trị nám bằng nguyên liệu tự nhiên
Sở dĩ cách trị nám thiên nhiên được ưa chuộng vì nguyên liệu dễ tìm, chi phí thấp và dễ thực hiện tại nhà. Dưới đây là một số công thức hỗ trợ trị nám mà bạn có thể tham khảo:
Khoai tây và sữa chua
Luộc một củ khoai tây, bỏ vỏ, nghiền nhuyễn, trộn cùng sữa chua và một chút mật ong cho đến khi hỗn hợp đồng nhất. Đắp lên da mặt khoảng 20 phút rồi rửa lại bằng nước ấm. Sự kết hợp của “bộ đôi” giúp nuôi dưỡng làn da sáng mịn, làm mờ các vết nám.
Quả dứa
Gọt vỏ quả dứa, xay nhuyễn, ép lấy nước sau đó thoa lên vùng da bị nám. Hoạt chất Bromatic acid trong dứa có tác dụng lột nhẹ tế bào chết trên da, tạo cảm giác da tươi sáng sau mỗi lần đắp. Cần lưu ý chỉ đắp mặt nạ trong vòng 5 phút rồi rửa lại với nước để hạn chế nguy cơ da tổn thương.
Nước cốt chanh, bột yến mạch nấu chín và tinh dầu Lavender
Trộn 1 muỗng canh nước cốt chanh + 3 muỗng canh bột yến mạch nấu chín và ½ muỗng cà phê tinh dầu oải hương, sau đó thoa trực tiếp lên da. Các dưỡng chất trong mặt nạ giúp da sáng và đều màu, cải thiện tình trạng nám da.
Quả mâm xôi, dầu ô liu và nước cốt chanh
Trộn ⅛ chén quả mâm xôi tươi, 2 muỗng cà phê dầu ô liu và 1 muỗng cà phê nước cốt chanh trong bát nhỏ, thoa hỗn hợp lên da và để khô trong 30 phút, sau đó rửa mặt nhẹ nhàng với nước. Đây là công thức giúp da sáng, mịn màng và giảm thiểu các đốm nám.
Tinh dầu cam, gel lô hội và dầu bơ
Cho ½ muỗng cà phê tinh dầu cam, 2 muỗng canh gel lô hội và 3 muỗng canh dầu bơ, trộn đều và thoa lên da. Hỗn hợp này giúp cải thiện làn da láng mịn và tươi tắn.
Gel lô hội
Bôi trực tiếp gel lô hội lên da trong vòng 20 – 25 phút, sau đó rửa lại với nước lạnh và lau khô. Thực hiện đều đặn 2 lần/ngày giúp bạn “đánh bay” các đốm nâu, thâm nám trên da.
Do cơ chế tác động lên lớp thượng bì của da nên mặt nạ trị nám từ nguyên liệu thiên nhiên chỉ hỗ trợ dưỡng ẩm, làm mềm da và mờ nám tạm thời. Không có tác dụng triệt tiêu hoàn toàn các đốm nâu trên da. Vì thế, bạn cần kết hợp cách trị nám khác mạnh mẽ và trực tiếp hơn để cải thiện hiệu quả nám da.
2. Lưu ý gì khi điều trị nám da?
Để vừa cải thiện nám da, vừa ngăn ngừa những đốm mới xuất hiện, phái đẹp cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng sau:
2.1 Thực hiện các phương pháp chống nắng
Nguyên nhân chính gây nám da là ánh nắng mặt trời. Nếu cứ tiếp xúc với ánh nắng mà không có biện pháp bảo vệ thì các đốm nám không bao giờ biến mất, dù bạn áp dụng nhiều cách trị nám phổ biến. Hãy chủ động bảo vệ da bằng cách thực hiện các biện pháp chống nắng như:
Kiểm soát thời gian phơi nắng
Cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khung giờ 10h – 16h vì đây là thời điểm tia UV hoạt động mạnh, có thể gây cháy da, nám da. Trường hợp bắt buộc phải đi ra ngoài, nên trang bị quần áo rộng, đậm màu, đội mũ rộng vành và kính râm để tăng hiệu quả chống nắng.
Sử dụng kem chống nắng
Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, thông số PA+++ để giảm thiểu tác hại của tia UVA và tia UVB. Kem chống nắng nên được thoa một lượng vừa đủ lên da trước 20 phút khi ra ngoài và thoa nhắc lại sau mỗi 2 giờ nếu bạn thường xuyên đi bơi hoặc đổ mồ hôi.
2.2 Điều chỉnh lối sống
Ngủ đủ giấc và đúng giờ (6 – 8 tiếng), kiểm soát căng thẳng và luyện tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ, chạy bộ, tập yoga, khiêu vũ…) là bí quyết giúp điều hòa nội tiết tố trong cơ thể, qua đó làm chậm quá trình lão hóa và ngăn ngừa nám da do rối loạn nội tiết tố gây ra.
2.3 Dinh dưỡng hợp lý
Để ngăn ngừa hình thành nám, bạn cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung thường xuyên các thực phẩm giàu vitamin C như táo, cam, bưởi, quýt, lê, cà chua, chanh để giảm hình thành sắc tố da; Thực phẩm giàu vitamin E như lúa mì, dầu vừng, dầu lạc, các loại đậu và rau xanh.
Ngoài ra, hãy tập thói quen uống nhiều nước, tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày (tốt nhất là nước lọc) để thúc đẩy lưu thông máu, đào thải độc tố, giúp da sạch, khỏe và thông thoáng, phòng ngừa đốm nám mới. Tuyệt đối không sử dụng các thức ăn gây kích thích như ớt, hạt tiêu, rượu bia, thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cho da.
