Vô kinh là một trong những nguyên nhân hàng đầu ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ. Không chỉ là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm như suy buồng trứng sớm, bệnh tuyến yên, u buồng trứng… vô kinh còn ảnh hưởng đến thiên chức làm mẹ của phái đẹp. Vì thế nếu gặp tình trạng này, phụ nữ cần gặp bác sĩ sớm để tìm ra cách điều trị phù hợp, đưa kinh nguyệt về trạng thái cân bằng.
Mục lục
1. Vô kinh là gì?
Vô kinh là hiện tượng không xuất hiện kinh nguyệt trong một thời gian quy định. Vậy nếu bị mất kinh 1 tháng thì có gọi là vô kinh không? Thực tế, nếu mới 1 – 2 tháng không có kinh nguyệt thì chưa thể gọi là vô kinh. Chỉ những người mất kinh từ 3 tháng (3 kỳ kinh nguyệt) liên tiếp trở lên thì mới được gọi là vô kinh.
Trừ trường hợp nữ giới trước tuổi dậy thì, đang mang thai và phụ nữ đã mãn kinh, ngoài những thời điểm này, nếu phụ nữ không thấy hành kinh thì có thể là dấu hiệu bất thường, cảnh báo nhiều bệnh lý tiềm ẩn.
Vô kinh gồm có 2 dạng: vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát.
Tìm hiểu thêm các dạng rối loạn kinh nguyệt khác:
- Kinh nguyệt ra nhiều bất thường có nguy hiểm không?
- Không có kinh nguyệt là bệnh gì? Nguyên nhân do đâu?
- Rong kinh và những điều bạn cần biết để khắc phục hiệu quả
2. Nguyên nhân gây vô kinh
Tình trạng không có kinh nguyệt có thể xuất phát từ các vấn đề sức khỏe hoặc thói quen xấu trong đời sống hàng ngày. Dưới đây là các nguyên nhân gây vô kinh nguyên phát và thứ phát:
2.1. Nguyên nhân gây vô kinh nguyên phát
Vô kinh nguyên phát là tình trạng nữ giới đến tuổi dậy thì nhưng chưa bao giờ hành kinh. Thậm chí có trường hợp đến năm 27 tuổi nhưng người phụ nữ chưa hành kinh lần nào thì sẽ được gọi là vô kinh nguyên phát.
Nguyên nhân chủ yếu là do vấn đề ở các bộ phận sản sinh ra hormone liên quan đến kinh nguyệt. Cụ thể:
- Không có buồng trứng, tử cung hoặc có buồng trứng, tử cung nhưng bẩm sinh bị tổn thương.
- Cơ quan sinh dục gặp phải những khiếm khuyết.
- Tuyến yên hoặc khu vực não bộ sản sinh ra hormone có vấn đề.
2.2. Nguyên nhân gây vô kinh thứ phát
Khác với vô kinh nguyên phát, vô kinh thứ phát xảy ra ở những phụ nữ đã từng có kinh nguyệt. Theo đó, phụ nữ được xem là bị vô kinh thứ phát, nếu ngừng hành kinh trong 3 tháng (kỳ kinh nguyệt) liên tiếp (đối với phụ nữ có kinh nguyệt đều) hoặc 6 tháng liên tiếp (đối với phụ nữ có kinh nguyệt không đều).
Nguyên nhân gây vô kinh thứ phát có thể do:
- Vô kinh do nội tiết tố: Rối loạn nội tiết tố, đặc biệt là bộ 3 hormone Estrogen, Progesterone và Testosterone. Thường gặp ở phụ nữ đang trong thời gian cho con bú, phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh…
- Vô kinh do bệnh lý: Mắc hội chứng buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm (mãn kinh trước 40 tuổi), mắc các bệnh về tuyến giáp, tuyến yên có khối u. Ngoài ra, cắt bỏ tử cung (phẫu thuật cắt bỏ tử cung) hay đang trong quá trình hóa trị liệu cũng có thể gây vô kinh thứ phát.
- Vô kinh do sinh hoạt không lành mạnh: Thường xuyên căng thẳng về cảm xúc hoặc thể chất, tập thể dục với cường độ cao, tăng hay giảm cân đột ngột…
Bên cạnh những nhóm nguyên nhân trên, sử dụng các phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố, bao gồm thuốc tránh thai, miếng dán và progesterone tác dụng kéo dài cũng là tác nhân gây vô kinh.
3. Các đối tượng thường bị vô kinh
Tình trạng vô kinh có nguy cơ xảy ra cao ở nhóm đối tượng sau:
- Tiền sử gia đình bị vô kinh, mãn kinh sớm hoặc khiếm khuyết cơ quan sinh dục.
- Đang bị rối loạn ăn uống, dẫn đến thừa cân hoặc thiếu cân trầm trọng.
- Đang trong quá trình tập luyện thể thao hoặc vận động hà khắc.
- Chế độ ăn uống nghèo dưỡng chất.
- Căng thẳng, lo âu hay mệt mỏi về tâm lý.
- Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh.
4. Vô kinh có nguy hiểm không?
Vô kinh rất nguy hiểm cho sức khỏe của người phụ nữ bởi tình trạng này có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý như suy buồng trứng sớm, bệnh tuyến yên, u buồng trứng…
Đối với phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh, vô kinh là biểu hiện của của hoạt động hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng bị suy yếu do quá trình lão hóa tự nhiên. Điều này gây rối loạn nội tiết tố, khiến cho nồng độ Estrogen, Progesterone và Testosterone bị mất ổn định và gây ra hàng loạt các vấn đề về sức khỏe như tăng nguy cơ loãng xương, tâm trạng thay đổi, ngoại hình giảm sút…
5. Phụ nữ bị vô kinh có thể mang thai được không?
Trên thực tế, điều này phụ thuộc vào nguyên nhân gây vô kinh. Nếu bị khiếm khuyết cơ quan sinh dục, chẳng hạn dị tật bẩm sinh không có tử cung, phụ nữ không thể có thai tự nhiên mà phải nhờ những biện pháp hỗ trợ như thụ tinh trong ống nghiệm và nhờ người khác mang thai hộ.
Trong khi đó, nếu nguyên nhân gây vô kinh là do căng thẳng thì phụ nữ vẫn có thể mang thai. Tuy nhiên, phụ nữ cần kiểm soát tốt căng thẳng hoặc giải quyết nguyên nhân khiến bản thân bị căng thẳng, đồng thời kết hợp với biện pháp chăm sóc sức khỏe khác theo hướng dẫn của bác sĩ.
Vì thế nhìn chung, dù xuất phát từ nguyên nhân nào, phụ nữ bị vô kinh sẽ khó mang thai và có con hơn những người bình thường.
